Liczebność, rozmieszczenie i ekologia rozrodu remiza Remiz pendulinus na
Stawach Milickich.

Beata Czyż

Abstrakt: W latach 2002-2004 badano liczebność, rozmieszczenie i ekologię rozrodu remiza Remiz pendulinus w kompleksie stawów Stawno w rezerwacie "Stawy Milickie". Na powierzchni 1200 ha gniazdowało w kolejnych latach 68, 65 i 50 par. Najwięcej gniazd znajdowało się na stawach Słonecznym Górnym i Gadzinowym. Gniazda były zakładane głównie na wierzbach i brzozach w okresie od początku kwietnia do początku lipca. Średnia wysokość zawieszenia gniazda wynosiła 3,9 m. Gniazda położone nad gruntem stałym wisiały średnio wyżej niż położone nad wodą lub terenem podmokłym. Mediana daty rozpoczynania budowy gniazda przypadała w badanej populacji na 9 maja. Pierwsze młode opuszczały gniazdo na przełomie maja i czerwca. Średnia wielkość zniesienia wynosiła 4,9 jaja. Lęgi wysiadywane przez samicę były średnio większe niż wysiadywane przez samca i opuszczone. 46,2% lęgów było udanych, podczas gdy 53,8% poniosło stratę. Główną przyczyną strat w lęgach było opuszczenie lęgu jeszcze przed rozpoczęciem wysiadywania (69,4% wszystkich strat). Drapieżnictwo było przyczyną 9,4% strat.

Fenologia lęgów muchołówki małej Ficedula parva w Puszczy Białowieskiej.

Cezary Mitrus, Beata Soćko, Marta Dołegowska, Piotr Zozula

Abstrakt: Obserwacje prowadzono w latach 2000-2004 na terenie Obszaru Ochrony Ścisłej Białowieskiego Parku Narodowego, na trzech powierzchniach próbnych oraz wzdłuż głównych dróg leśnych. Pierwsze samce pojawiały się najwcześniej 29 kwietnia, a najpóźniej 7 maja. Prześledzono fenologię 63 lęgów. Pierwsze jajo najwcześniej stwierdzono 5 maja w 2001, a najpóźniej 12 czerwca w 2002. Najwięcej samic muchołówki małej rozpoczynało lęgi między 18 maja a 3 czerwca. Najwcześniej klucie stwierdzono 29 maja 2001, najpóźniej 29 czerwca 2002. Najwięcej piskląt (64%) muchołówki małej kluło się między 7 a 22 czerwca. Najwcześniejsze podloty obserwowano 11 czerwca 2001, najpóźniejszy wylot stwierdzono 11 lipca 2002. Najwięcej piskląt opuszczało gniazdo między 17 czerwca a 2 lipca. Wcześniejsze przystępowanie do lęgów w Puszczy Białowieskiej może wynikać z kilku przyczyn: dane fenologiczne z innych regionów Europy opierają się często na nieregularnych obserwacjach oraz na niewielkiej próbie, a wiele z nich pochodzi sprzed kilkudziesięciu lat. Na podstawie obserwacji wieloletnich na niektórych gatunkach europejskich ptaków stwierdzono znaczne przyspieszenie terminów składania jaj wynikające z ocieplenia klimatu.

Gniazdowanie ohara Tadorna tadorna na Pomorzu Zachodnim w roku 2004.

Zbigniew Kajzer, Łukasz Ławicki

Abstrakt: W sezonie 2004 na Pomorzu Zachodnim stwierdzono 58-67 par lęgowych ohara na 23 stanowiskach. Najliczniej zasiedlał dolinę dolnej Odry oraz rejon Zalewu Szczecińskiego. Do najważniejszych stanowisk w dolinie Odry należały: żwirownia w Bielinku (7 par) oraz Kostrzyneckie Rozlewisko (6-7 par), natomiast w rejonie Zalewu Szczecińskiego: delta Świny (6 par), odstojniki Zakładów Chemicznych Police (5-6 par) oraz Zalew Kamieński (3-5 par). Ohary spotykano w 4 typach siedlisk. Najwięcej par odnotowano w dolinie rzeki (42%) oraz na zalewach i jeziorach (31%), a pozostałą część populacji w siedliskach pochodzenia antropogenicznego, takich jak odstojniki przy zakładach przemysłowych oraz żwirownie. Przynajmniej 1/6 stwierdzonych par lęgowych wyprowadziło pisklęta z gniazd. Liczba piskląt na parę z sukcesem wynosiła około 8 (N=10). Pomorze Zachodnie jest najważniejszym rejonem gniazdowania ohara w Polsce. W ciągu ostatnich kilkunastu lat odnotowano wyraźny spadek liczebności w rejonie Zalewu Szczecińskiego i jednoczesny, dynamiczny rozwój populacji w dolinie dolnej Odry.

Zawartość ołowiu w tkankach i piórach śmieszek Larus ridibundus
gniazdujących na Zbiorniku Mietkowskim.

Grzegorz Orłowski, Ryszard Polechoński, Wojciech Dobicki, Zbigniew Zawada

Abstrakt: Analiza zawartości ołowiu (Pb) w organach (mięsień piersiowy, wątroba, nerki, płuca, kość udowa, mózgowie) i piórach śmieszki Larus ridibundus, gniazdującej na Zb. Mietkowskim (woj. dolnośląskie), pobranych od 14 osobników (9 dorosłych i 5 podlotów), wykazała najwyższe stężenia tego metalu w tkance mózgowej podlotów o najmniejszej masie ciała (83,00 i 55,20 mg g-1 Pb w suchej masie). Stosunek minimalnych i maksymalnych stężeń ołowiu w tkance mózgowej wynosił u młodych - 1:6,82, a u dorosłych - 1:1,42. Ogółem spośród wszystkich analizowanych tkanek statystycznie istotne różnice w średnich stężeniach pomiędzy młodymi i dorosłymi ptakami (P=0,03) odnotowano jedynie w przypadku kości (młode: 17,61; ± 6,35 vs dorosłe: 56,06; ± 31,48 mg g-1 s.m.). Kości dorosłych ptaków charakteryzowały się także bardzo dużym zróżnicowaniem zawartości tego metalu (skrajne wartości: 28,60 i 121,88 mg g-1 s.m.). U młodych ptaków odnotowano podwyższoną zawartość ołowiu w płucach (młode: 13,14 ± 2,40 vs dorosłe: 11,24 ± 1,04 mg g-1 s.m.) i piórach (młode: 10,40 ± 5,36 vs dorosłe: 8,22 ± 2,43 mg g-1 s.m.). Poziom skażenia ołowiem śmieszek znad Zb. Mietkowskiego był zdecydowanie niższy niż populacji zamieszkującej silnie uprzemysłowiony region Górnego Śląska.

Zasiedlanie dorzecza Raby przez nurogęś Mergus merganser.
Łukasz Kajtoch, Agata Piestrzyńska-Kajtoch