Liczebność oraz struktura gatunkowa i wiekowa mew Laridae w regionie Zatoki Gdańskiej w okresie pozalęgowym.

Włodzimierz Meissner, Joanna Staniszewska, Szymon Bzoma

Abstrakt: Podczas sezonów 2001/2002 i 2002/2003 od listopada do kwietnia dwukrotnie w miesiącu liczono mewy na trzech stanowiskach w regionie zatoki Gdańskiej. W porównaniu do lat 1980., wykazano znaczny wzrost udziału mewy srebrzystej Larus argentatus we wszystkich badanych miejscach, jednak tylko na wysypisku w Gdańsku Szadółkach maksymalne liczebności tego gatunku były wyższe o ok. 20-58%. W pozostałych miejscach wyższy udział mew srebrzystych był wynikiem spadku liczebności śmieszek L. ridibundus. Mewa siodłata L. marinus będąc gatunkiem nielicznym, wyraźnie wzrosła liczebnie na wysypisku śmieci w porównaniu do lat 1980. Śmieszka i mewa pospolita L. canus były najliczniej obserwowane na plaży miejskiej, gdzie korzystały z odpadków chleba dostarczanego przez spacerowiczów. W porównaniu do lat 1987-1989, udział śmieszek zimą był zdecydowanie niższy, co może być spowodowane wykazywanym w ostatnich latach znacznym spadkiem sukcesu lęgowego w krajach nadbałtyckich. W porównaniu do wyników badań z lat 1980. znacznie rzadziej w kontrolowanych miejscach pojawiała się mewa żółtonoga L. fuscus. Podobnie jak w latach 1980. dorosłe mewy srebrzyste i siodłate najliczniej gromadziły się w rejonie Zatoki Gdańskiej jesienią i zimą, a wiosną ich liczebność malała i dominowały wtedy ptaki w 1. szacie zimowej. Od jesieni do wczesnej wiosny udział śmieszek w tej szacie był niski, a wzrost ich udziału wiosną związany był przede wszystkim z odlotem osobników dorosłych na lęgowiska. Udział pierwszorocznych mew pospolitych także był niski i jedynie w październiku i w kwietniu na plaży miejskiej przekraczał 30%.

Liczebność i rozmieszczenie łabędzia niemego Cygnus olor na Ziemi Łódzkiej.

Radosław Włodarczyk, Tomasz Janiszewski

Abstrakt: W latach 1998-2006 na Ziemi Łódzkiej populacja łabędzia niemego liczyła do 133 par lęgowych i 700-1500 osobników nielęgowych. W okresie badań nie obserwowano kierunkowych zmian liczebności obu grup ptaków. Większość stanowisk lęgowych skupiona była w północnej części regionu, obejmującej pradolinę warszawsko-berlińską. Najczęściej łabędzie nieme gniazdowały pojedynczo na stawach rybnych, a większe skupiska par lęgowych były ograniczone do zbiorników zaporowych i kompleksów stawów rybnych o powierzchni ponad 150 ha. W latach 1999-2006 na Ziemi Łódzkiej zimowało 350-790 łabędzi niemych, z czego 75-95% odnotowano na czterech rzekach regionu (Warta, Pilica, Ner, Widawka).

Ptaki Parku Skaryszewskiego w Warszawie w latach 1957-2006.

Maciej Luniak, Michał Lesisz, Andrzej Marciński, Wiesław Nowicki

Abstrakt: Badania prowadzono w rozległym (50 ha), 80-100-letnim parku położonym w centralnej części miasta, licznie odwiedzanym przez publiczność, z obfitującym w dziuple drzewostanem, dużymi otwartymi przestrzeniami trawników oraz stawami. W ciągu ostatnich 50 lat awifauna okresu lęgowego i zimowa była badana czterokrotnie w odstępach 12-15 lat. W tym okresie warunki środowiskowe w Parku nie zmieniły się znacznie, natomiast bardzo wzrósł stopień urbanizacji otoczenia. W latach 2004 i 2005/2006 stwierdzono w Parku ogółem 58-59 gatunków, w tym 37 lęgowych lub prawdopodobnie lęgowych i 32-33 zanotowanych zimą. Zagęszczenie awifauny lęgowej, obliczone dla całego Parku (50 ha) było w latach 2005 i 2006 podobne - 66 i 67 par/10 ha, a zimowej - ok. 80 os./liczenie/10 ha. W awifaunie lęgowej dominowały dziuplaki i półdziuplaki (11 gatunków, 47% ogólnej liczebności) oraz gatunki gnieżdżące się wysoko w gałęziach drzew i krzewów (odpowiednio 14 i 37%). W awifaunie zimowej 18 gatunków występujących regularnie stanowiło ok. 90% ogólnej liczebności. W okresie 50 lat ogólny poziom bogactwa gatunkowego awifauny Parku i prawdopodobnie jej ogólna liczebność - nie zmieniły się, natomiast 9 gatunków przestało gnieździć się - głównie jako skutek szerszego kryzysu ich populacji oraz wzrostu urbanizacji na terenach otaczających Park, a 9 nowych gatunków lęgowych trwale się osiedliło - w większości w związku z postępem ich synurbizacji w Warszawie. Zmieniły się też udziały gildii gniazdowych w ogólnej liczebności: gatunki gnieżdżące się nisko wykazały spadek o 2%, gnieżdżące się wysoko - wzrost o 8% a dziuplaki - spadek o 12%.

Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2006.
Komisja Faunistyczna

Niniejszy raport zawiera 438 obserwacji z roku sprawozdawczego oraz 44 z lat wcześniejszych (wyróżnione podaniem pełnego roku) - akceptowanych przez Komisję i tym samym uznawanych za stwierdzenia. Dotyczą one 90 gatunków i podgatunków. Około 11% zgłoszonych obserwacji nie uzyskało akceptacji (patrz aneks).

W roku 2006 do awifauny krajowej nie przybył żaden gatunek. Wśród najciekawszych obserwacji warto wymienić: trzecie stwierdzenie czerniczki Aythya collaris , czwarte sterniczki jamajskiej Oxyura jamaicensis , pelikana kędzierzawego Pelecanus crispus i pokrzewki wąsatej Sylvia cantillans oraz szóste i siódme jaskółki rudawej Cecropis daurica . Na uwagę zasługują też trzy stwierdzenia czajki towarzyskiej Vanellus gregarius oraz rekordowe liczby stwierdzeń: gęsi krótkodziobej Anser brachyrhynchus (53), bernikli rdzawoszyjej Branta ruficollis (13), kormorana małego Phalacrocorax pygmeus (16), błotniaka stepowego Circus macrourus (10), kurhannika Buteo rufinus (14), mornela Charadrius morinellus (10) i czeczotki tundrowej Carduelis hornemanni (23).

Stwierdzenia uszeregowano według regionów w kolejności alfabetycznej, a w obrębie województwa - chronologicznie. Kod liczbowy po nazwie gatunkowej w pierwszej części dotyczy okresu sprzed roku sprawozdawczego, a w drugiej - danych z tego roku; w obu przypadkach liczba stwierdzeń łamana przez liczbę osobników; symbol "n" wyraża liczby nieustalone, skrót "ca" liczby przybliżone. Dane dotyczące dzięcioła białoszyjego Dendrocopos syriacus oraz lęgów łabędzia krzykliwego Cygnus cygnus i ostrygojada Haematopus ostralegus ograniczono do stwierdzeń nowych; stanowiska gatunków szczególnie zagrożonych utajniono.

Zimowanie ptaków wodnych na Zatoce Gdańskiej w sezonie 2005/2006.
Włodzimierz Meissner, Piotr Rydzkowski

Jaki to ptak? 47: Mewa karaibska Larus atricilla.
Jan Lontkowski