Ekologia rozrodu kormorana Phalacrocorax carbo sinensis na zbiorniku Jeziorsko

Piotr Minias, Krzysztof Kaczmarek, Tomasz Janiszewski

Abstrakt: Badania prowadzono w latach 2004–2007 w jednej z największych kolonii kormoranów w środkowej Polsce, na zbiorniku Jeziorsko. Wielkość zniesienia kształtowała się w granicach 1–7 jaj. Najczęściej spotykane były zniesienia złożone z 4 jaj, a zniesienia 6- i 7-jajowe notowane były sporadycznie. Pary mające 5-jajowe zniesienia, mimo wyższych strat w lęgach, wyprowadzają istotnie większą liczbę piskląt (2,90) niż pary o zniesieniach 4-jajowych (2,48). Straty całkowite stwierdzono, zależnie od sezonu, w 8,5–42,2% gniazd. Najwyższe straty notowane były na etapie inkubacji jaj, co przypisano przede wszystkim drapieżnictwu ze strony ssaków, zwłaszcza kuny domowej Martes foina. Znaczny odsetek strat całych lęgów odnotowano w roku 2005 w nowo powstałej kolonii satelitarnej (68,5%), co sugeruje, że udział w jej tworzeniu brały głównie ptaki młode lub/i niedoświadczone, najprawdopodobniej o ograniczonych możliwościach podjęcia rozrodu w kolonii macierzystej. Średnia liczba podlotów przypadających na parę wynosiła 1,52–2,81 w zależności od sezonu. Wykazano spadek wartości podstawowych parametrów lęgowych kormoranów wraz z postępem sezonu.

Liczebność i rozmieszczenie pliszki górskiej Motacilla cinerea w polskiej części Sudetów

Andrzej Czapulak, Cezary Dziuba, Mirosław Fura, Bożena Gramsz, Michał Kwiatkowski, Elżbieta Sawicka, Daria Szeląg, Katarzyna Witan

Abstrakt: Liczebność populacji pliszki górskiej Motacilla cinerea w polskiej części Sudetów w latach 2000–2007 oceniono na podstawie badań na około 1600–1700 par, a jej rzeczywista liczebność wynosiła przypuszczalnie około 2000 par. W 24 spośród 31 mezoregionów wchodzących w skład Sudetów stwierdzono wyższe liczebności niż w latach 1980. Dane z Sudetów Środkowych z lat 2005–2007 sugerują, że również ocena z przełomu stuleci została zaniżona, np. w północnej części tego obszaru liczebność była około trzykrotnie wyższa niż w roku 2000. Różnice w ocenie liczebności tego gatunku mogą wynikać z większej penetracji terenu, jednak nie można wykluczyć, że w ostatnich latach nastąpił rzeczywisty wzrost populacji pliszki górskiej w Sudetach. Gatunek był najbardziej rozpowszechniony w trzech makroregionach obejmujących najwyższe partie Sudetów. Jego występowanie stwierdzono tam w 79–82% pól o rozciągłości 2' szerokości i 3' długości geograficznej. Na Przedgórzu Sudeckim i Pogórzu Zachodniosudeckim pliszka górska występowała w znacznym rozproszeniu a jej rozpowszechnienie wynosiło odpowiednio11% i 39%. Większość stanowisk stwierdzono pomiędzy 300 a 700 m n.p.m. Na przedgórzach najniżej odnotowano ją na wysokości 160–170 m n.p.m., a najwyżej spotykano lęgowe pliszki górskie w Karkonoszach – powyżej poziomicy 1400 m n.p.m.

Ptaki zimujące w otwartym krajobrazie rolniczym wschodniej Polski

Artur Goławski, Zbigniew Kasprzykowski

Abstrakt: W trzech sezonach zimowych (2003/2004, 2004/2005 i 2005/2006) przeprowadzono liczenia ptaków zimujących w otwartym krajobrazie rolniczym wschodniej Polski koło Siedlec. W okresie od listopada do końca lutego, na dwóch transektach różniących się udziałem siedlisk wykonano 66 kontroli. Łącznie stwierdzono 34 gatunki, a między transektami nie stwierdzono różnic w liczbie gatunków oraz w liczebności wszystkich ptaków. Średnie zagęszczenie ptaków na obu transektach było niemal identyczne i wyniosło na transekcie I – 60,5 os./100 ha, a na transekcie II – 58,1 os./100 ha. Liczba gatunków oraz liczebność ogólna ptaków nie były uzależnione od sezonu badań, natomiast różniły się w obrębie trzech wyróżnionych okresów: 1.11–10.12, 11.12–20.01 i 21.01–28.02. U gatunków dominujących, tj. trznadla Emberiza citrinella, górniczka Eremophila alpestris, dzwońca Carduelis chloris, mazurka Passer montanus oraz makolągwy C. cannabina, stwierdzono sukcesywny spadek frekwencji w kolejnych okresach. Zagęszczenie kilku gatunków zimujących pod Siedlcami, w tym: trznadla, rzepołucha C. flavirostris, czeczotki C. flammea, śnieguły Plectrophenax nivalis i górniczka osiągały wysokie wartości w porównaniu z innymi obszarami w krajobrazie rolniczym Polski.